Die vraag komt terecht op, onder meer door de gesprekken rond de There is More-conferenties van het Evangelisch Werkverband. Er is - zoveel is duidelijk - werk aan de winkel.
Om te beginnen: een nieuwe blogserie.
Het is een bekende - en misschien wel sleets geworden - frase: het Koninkrijk van God is er "reeds" en "nog niet". Het is gekomen in de bediening van Jezus Christus, maar nog niet voleindigd. Theologen noemen dit "geïnaugureerde eschatologie".
Wie mij theologisch een beetje kent, weet dat ik erg gehecht ben aan "inaugurated eschatology", en dat ik het afzet tegen enerzijds een "realized eschatology" (het heil van het Koninkrijk is hier en nu volledig beschikbaar) en anderzijds een "future eschatology" (het heil van het Koninkrijk - of althans de materialisering ervan - ligt volledig in de toekomst, na de wederkomst). Zie elders op mijn blog.
Geregeld kom ik met dit bekende plaatje op de proppen (zie bijvoorbeeld dit artikel):
En ik begin me ernstig zorgen te maken wanneer dit plaatje uit beeld verdwijnt, bijvoorbeeld bij sommige charismatische stromingen.
Het punt is alleen:
- menig gereformeerde theoloog zal dit "reeds/nog niet"-karakter van het Koninkrijk van God onderschrijven, zonder dat het "reeds" ook functioneert in zijn of haar geleefde theologie.
- en menig charismatisch theoloog - ik noem de Post-Toronto-beweging, met o.a. Randy Clark en Bill Johnson - zal het "reeds/nog niet" eveneens onderschrijven, zonder dat het "nog niet" ook functioneert in zijn of haar geleefde theologie.
There is More
Ik wil nu vooral even luisteren naar de charismatische kritiek op het schema, zoals die onder meer werd verwoord door David ten Voorde (PKN-predikant). David was mijn "opponent" tijdens de There is More-theologendag van het Evangelisch Werkverband, op 30 januari 2017. David en ik mogen elkaar overigens erg graag - we herkennen hetzelfde verlangen naar geestelijke vernieuwing in de kerken in elkaar, en we genieten van onze theologische gesprekken hierover (en zijn het over bijna alles eens). Dus lees niet te veel in dat woord "opponent".
David zegt (in mijn woorden): "Dat schema van 'reeds/nog niet', en dat plaatje met de 'tussentijd', dat klopt misschien wel, maar het werkt in de hand dat we defaitistisch worden, passief, en afwachtend. Het werkt in de hand dat we ons niet actief uitstrekken naar genezing en heelheid, omdat we bij voorbaat al incalculeren dat het vooral 'nog niet' van aard is."
En ik herken dat. Ik zie dat dit schema vaak zo werkt. Misschien zie ik dat ook wel in mijzelf. Een te dikke streep onder het "nog niet". Dank je wel, David.
Moet het schema dan maar overboord? Nou, nee. Voor de duidelijkheid: het woord "schema" is sowieso vervelend. Het suggereert dat het leven, en ook het leven met God, op schema te brengen is, dat het doorbreken of het uitblijven van bijvoorbeeld genezing "verklaard" kan worden met een schema. Maar de theologische lading van het "reeds/nog niet" lijkt me duidelijk, het "geïnaugureerde" karakter van het Koninkrijk. En dat lijkt me - juist nu, juist in de context van de charismatisering van het christendom en soms bedenkelijke theologische aannames hierin - ongelooflijk belangrijk om vast te houden. En dan niet alleen in theorie, maar ook in onze praxis: het moet daadwerkelijk functioneren in onze geleefde theologie.
Maar als het sleets is geworden, dan heeft dat ook een oorzaak. Dan zit er een theologische zwakte in. En dat betekent dat we het nieuw moeten doordenken, nieuw onder woorden moeten brengen maar ook nieuw moeten laden.
Naar een "Reeds/nog niet 2.0"
Vorige week kwamen we weer bij elkaar als (academisch) theologennetwerkje rond New Wine, om nog eens goed door te akkeren over dat "reeds/nog niet". We bespraken onder meer het oorspronkelijke voorstel van George E. Ladd, in The Presence of the Future (waaraan John Wimber zijn "enacted Kingdom theology" ontleende), de belangrijke noties erin, de betekenis ervan in z'n historische context, maar ook de theologische zwakten en gedateerdheid. Moeten we niet toe naar een "reeds/nog niet 2.0"? Valt er - bijvoorbeeld vanuit meer recente pneumatologie - niet meer te zeggen?
Daar gaan we als theologennetwerk de komende tijd op door. Het is trouwens precies de insteek van mijn systematisch-theologische promotie-onderzoek: een vernieuwing van "inaugurated Kingdom theology" vanuit de meer recente theologische bezinning rond de triniteitsleer en de pneumatologie (leer van de drie-eenheid en de leer van de heilige Geest).
Nieuwe blogserie: Koninkrijk & Pinksteren
De komende tijd start ik alvast een nieuwe blogserie (in het Engels), waarin ik inga op onder meer Wolfhart Pannenberg, Veli-Matti Kärkkäinen en Frank D. Macchia, en wat we van hen kunnen meenemen als het gaat om een fris, pneumatologisch perspectief op het "reeds/nog niet" van het Koninkrijk van God.
Hou deze blog in de gaten, of volg me via Twitter: @RWesterbeek1.
No comments:
Post a Comment