Met het Onze Vader leert Jezus mij dieper kijken

Rik Bokelman interviewde mij laatst voor CIP over Feest van het Koninkrijk, en stelde mooie vragen over het Onze Vader: wat is nou zo opmerkelijk aan dit gebed?

"Met het Onze Vader leert Jezus mij dieper kijken. Hij laat mij mijn leven zien zoals híj het ziet. In het bidden dat Jezus ons leert, gaat het er niet om dat God gaat doen wat wij willen, maar dat ons hart gevuld wordt met de dingen die in Gods Vaderhart zijn."

Nu ook te lezen op mijn blog.

Het Feest van het Koninkrijk is een verdiepend gemeenteproject rond het Onze Vader. Er hoort een boekje bij. Kun je is een notendop uitleggen wat het is?

"Met Feest van het Koninkrijk kun je met de hele gemeente op ontdekkingstocht. Jezus zendt ons uit om het Koninkrijk van God te verkondigen, maar wat betekent dat? Wat heeft het te maken met thema’s als sociale gerechtigheid, duurzaamheid, genezing, bevrijding, vergeving, en het verstaan van Gods stem? En wat betekent het voor ons gemeente-zijn?

Het is een ontdekkingstocht aan de hand van het gebed dat Jezus zijn leerlingen leerde bidden: zes weken lang staat telkens één gedeelte van dit gebed centraal. Idee is dat dit gedeelte geïntroduceerd wordt in een themadienst op zondag. Diezelfde week kom je als huiskring samen, in het boek is gespreksmateriaal opgenomen voor groepen. En als je er echt alles uit wilt halen, dan lees je elke dag in je stille tijd een stukje uit het hoofdstuk van die week.

Je kunt er natuurlijk ook een 12 weken-project van maken. En als niet de hele kerk meedoet, kun je het natuurlijk ook gewoon als huiskring doen."

Hoe ben je op dit idee gekomen? 

"Tien jaar geleden schreef ik met Aad Kamsteeg het boekje Feest van genade, met een vergelijkbare opzet. Dat boekje wordt nog altijd volop gebruikt door allerlei kerken en gemeenten. Kennelijk is er behoefte aan materiaal voor de hele gemeente, dat echt de diepte in gaat.

Ik heb de afgelopen vijftien jaar zelf veel geleerd over het Koninkrijk van God, en hoe dit mag doorbreken in de christelijke gemeente en in je eigen leven. Onze kerkplanting Grace Church was een geweldige oefenplaats, waar Gods Geest krachtig werkte. Ik werk aan een proefschrift over de theologie van het Koninkrijk van God, maar ik wilde nu eerst graag een breed toegankelijk boek schrijven waar kerken en gemeenten concreet iets mee kunnen."

Het Onze Vader…. Dat kennen we toch allemaal al?

"Ik heb het Onze Vader jarenlang gebeden zonder te beseffen hoe groots en hoe diep dit gebed is. Het zijn zulke bekende woorden, dat je het kan bidden zonder bij na te denken. Maar dit zijn de woorden die Jezus zijn leerlingen leerde bidden, toen ze vroegen: ‘Heer, leer ons bidden.’ De leerlingen waren opgevoed als gelovige joden, ze wisten heus wel hoe je moet bidden. Maar in het gebedsleven van Jezus zagen ze iets anders, iets dat zij niet kenden in hun gebeden. En dan leert Jezus hen deze woorden, waarmee hij hen – en ons – laat delen in zijn eigen gebedsleven. Bede voor bede, woord voor woord, is het een intens gebed om de komst van het Koninkrijk van God op aarde: 'Laat uw wil gedaan worden op aarde, zoals in de hemel.' Het is een gebed dat onze wereld op zijn kop zet. Of beter gezegd: Onze wereld, die gedreven wordt door eigenbelang, door angst, door verbittering, door zonde, wordt door Jezus rechtgezet!"

Welk deel uit het Onze Vader vind je zelf nou he-le-maal geweldig? En waarom? 

"Meteen die eerste twee woorden al: 'Onze Vader.' Ik heb dat vaak gedachteloos gebeden, gewoon als aanhef van het gebed. Jij niet? Totdat het doordringt wat Jezus ons hier laat zeggen. Hij zegt niet: 'Bid maar: "Vader van Jezus: ,' maar 'Bid: "Onze Vader".' Hij laat ons delen in zijn relatie als geliefde Zoon van de Vader. In Jezus, worden we dochters en zonen van de Vader!

Ik heb het boek gedeeltelijk in India geschreven, waar ik een appartement had gehuurd. Elke ochtend zag ik hoe mijn hospita op de binnenplaats een offer bracht aan een van de Hindoe-goden, in de hoop dat die haar goedgezind zou zijn. Dan besef je hoe bijzonder die woorden van Jezus zijn. Wij mogen bidden vanuit een enorm bevoorrechte positie: als onvoorwaardelijk geliefde dochters en zonen van de Vader."

In welke mate staat het Onze Vader eigenlijk haaks op onze cultuur?

"In Lucas lezen we dat een verlamde man door zijn vrienden bij Jezus wordt gebracht, met een vrij duidelijke vraag: ‘Hij heeft een probleem, wilt u dat oplossen?’ In plaats van hem meteen te genezen, zegt Jezus: ‘Je zonden zijn je vergeven.’ In feite zegt Jezus tegen die man: ‘Jij denkt dat jouw meest urgente probleem die verlamming is, maar je hebt een veel groter probleem en dat los ik eerst op.’

Iets dergelijks doet Jezus als hij de Samaritaanse vrouw ontmoet bij de put. ‘Geef mij dat water maar,’ zegt ze, ‘dan heb ik nooit meer dorst en hoef ik niet meer naar de put.’ Jezus begint haar vragen te stellen, waardoor ze dieper naar zichzelf gaat kijken. Ze gaat haar leven zien zoals Jezus het ziet.

Voor mij is dat heel herkenbaar. Als ik bid, is dat vaak in de trant van: ‘Heer, ik heb een probleem, wilt u dat oplossen?’ Dat zit diep ingebakken in onze cultuur, toch? We denken vanuit onszelf, en ons eigenbelang staat voorop. Een zeker consumentisme is ons ook niet vreemd: ik vraag, jij draait.

Met het ‘Onze Vader’ leert Jezus mij dieper kijken. Hij laat mij mijn leven zien zoals híj het ziet.  En hij draait het meteen om: Het gaat even niet om wat ík nodig denk te hebben van God, maar om wat God wil: ‘Laat uw wil gedaan worden op aarde.’ Dat staat behoorlijk haaks op onze cultuur! Maar dit is wel het geheim van het gebedsleven van Jezus, waarin hij ons laat delen. ‘Niet mijn wil, maar uw wil.’ In het bidden dat Jezus ons leert, gaat het er niet om dat God gaat doen wat wij willen, maar dat ons hart gevuld wordt met de dingen die in Gods Vaderhart zijn."

Wat heb je nou echt van N.T. Wright geleerd over het Onze Vader?

"Wright is een hele kundige nieuwtestamenticus, die nauwgezet laat zien hoe dit gebed van Jezus volkomen gericht is op de komst van het Koninkrijk van God - in ons, en door ons heen voor anderen.

Wat ik een mooi inzicht vond, is wat Wright uitlegt over de bede ‘Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.’ In de tekstversie van Lucas gaat het heel concreet over het ‘dagelijkse brood’ dat wij nodig hebben. Dat is mooi in zo’n gebed om Gods Koninkrijk: dat staat niet los van onze dagelijkse dingen, nee, die zijn gewoon belangrijk voor God. Maar Matteüs schrijft zoiets als: ‘Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.’ Dat krijgt dan onmiddellijk de lading: ‘Vader, uw Koninkrijk, we wéten dat het komt, maar we hebben het vandaag zo ontzettend hard nodig! Geef ons vandaag vast van uw brood van morgen!’ Jezus leert ons om de Vader te vragen dat wij vandaag al iets mogen proeven van Gods Koninkrijk!"

Wat vind je persoonlijk het moeilijkste deel van het Onze Vader, om te bidden en te leven? 

"‘Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven wie ons iets schuldig is.’ Het houdt me telkens de spiegel voor: o ja, heb ik werkelijk vergeven wie mij iets schuldig is? Mmm.

Ik ben kerkplanter geweest van ICF Amersfoort, en in onze Engelstalige gemeente Grace Church deden we elk jaar tussen Pasen en Pinksteren een verdiepend project over ons nieuwe leven in Christus. ‘Elkaar vergeven’ was een van de vaste thema’s. Ik heb keer op keer gezien hoe genezend en bevrijdend het is als we leren te leven als mensen-die-vergeven-zijn-en-die-ook-elkaar-vergeven. Ik heb dat zelf ook ervaren!

Maar ik vind het soms nog steeds moeilijk om mijn verontwaardiging en gekwetstheid los te laten, bij God te laten, en echt vanuit mijn hart te vergeven. Het helpt om er een dagelijkse gewoonte van te maken: dingen vergeven voordat ze te groot zijn geworden."

Wat is er zo feestelijk aan het Onze Vader?

"Dat we midden in de gebrokenheid van ons leven, en in een wereld die getekend is door onrecht en lijden, zeker mogen weten: Gods Koninkrijk komt! Hoe donker en uitzichtloos het misschien ook lijkt in jouw leven: de ochtend komt! De dag breekt aan dat het volle leven losbarst, en de hele schepping zal dansen in het licht van Gods goedheid!

En Jezus moedigt ons aan om onze Vader te vragen of we nu al iets mogen zien van dat Koninkrijk! We mogen nu al proeven van Gods toekomst!"

Zie www.feestvanhetkoninkrijk.nl voor meer informatie en downloads, of om het boek online te bestellen.

Check ook de Facebook-pagina:

www.facebook.com/FeestvanhetKoninkrijk/

Of volg op Twitter: @FeestvhKoninkrijk (#FvhK)