Grenzeloze bemoediging (Column De Reformatie)

Kerkplanting in Europa is een moeizaam gebeuren en ontmoediging ligt steeds op de loer. Wat niet helpt, zijn de steeds terugkerende – en goedbedoelde! –  vragen van christenen uit omringende kerken naar getalsmatige groei: “Hoeveel mensen heb je al gedoopt?”, “Heb je al meer bezoekers?” Wat evenmin helpt, zijn de succesverhalen vanuit de internationale kerkplantingsbeweging die je als kerkplanter telkens tegenkomt in de vakliteratuur.

Terwijl je voortploetert met je steevast onderbezette team, een dopeling ziet terugvallen in zijn oude leven, en na vier jaar nog steeds met 37 man in de dienst zit, knaagt het voortdurend: Zijn we mislukt als missionaire kerkplanting?

Dit najaar mocht ik namens DVN een collegemodule ‘Kerkplanting in Europese context’ verzorgen aan het Baltic Reformed Theological Seminary (BRTS) in Riga, Letland. De gereformeerde kerk in Letland is in de jaren negentig geplant en bestaat twintig jaar later uit slechts twee kleine gemeenten die amper het hoofd boven water houden, en een derde poging tot kerkplanting is op niks uitgelopen. Er zijn weinig “dragers”, het team is vermoeid, en onuitgesproken is er die knagende vraag: Zijn we mislukt?

Het eerste college werd meteen emotioneel. Ik gaf een historisch overzicht van kerkplanting in Europa, van de Keltische zending tot en met de Amerikaanse Church Growth Movement die sterk haar stempel heeft gedrukt op de huidige kerkplantingsbeweging, om de studenten te helpen doorzien welke vooronderstellingen meespelen. De Church Growth Movement focust sterk op getalsmatige groei en gaat prat op indrukwekkende succesverhalen waarin megakerken als paddenstoelen uit de grond schieten. Maar de missionaire context van Amerikaanse suburbs is fundamenteel anders dan de harde grond in seculier Europa. “Er viel werkelijk een last van mijn schouders”, zei een van de pastors, “toen tot me doordrong dat ik me onrealistische verwachtingen had laten opleggen. De tranen sprongen me in de ogen. We zijn niet mislukt.”

Dit besef gaf ruimte om tijdens de opeenvolgende colleges constructief te reflecteren op de missionaire praktijk die is gegroeid, aan de hand van de kerkplantingsprincipes die worden aangereikt vanuit Redeemer Cityto City (Tim Keller). Hoe kunnen de manieren van kerkzijn worden herijkt om beter aan te sluiten op de leefwereld van de mensen die bereikt zouden kunnen worden met het Evangelie?

Het was een bijzonder bemoedigende collegereeks – niet in de laatste plaats voor mijzelf. Bijzonder om te ontdekken hoeveel wij inmiddels hebben mogen leren in ons pionierswerk in ICF Amersfoort, en dat we andere kerken hiermee verder kunnen helpen. Bemoedigend ook, om opnieuw te ervaren dat we als kleine, kwetsbare kerkplanting in Amersfoort deel uitmaken van een veel grotere beweging van kerkplantingen door heel Europa – een beweging van Gods Geest.

Published in: De Reformatie, Nr. 5, November 29, 2013